Çardak Arıburnu
Şehitliği ziyareti ardından Biga’ya yöneliriz. 1 saat kadar sonra Biga’ya
ulaşırız. Biga Namazgâh
Semtine bağlı Hamdibey mahallesinde, Osmangazi İlkokulunun yanında bulunan Namazgâh
Şehitliği’ne uğrarız. Bu şehitlikte, Çanakkale Muharebesi sırasında yaralanıp,
Biga’da bulunan 1850 yataklı Harp Hastanesi’ne sevk edilen ve burada şehit olan
173 askerimizin mezarı bulunmaktadır. Yine şehitlikte, Milli Mücadele Dönemi
Şehitlerimizden Köprülü Hamdi Bey, Kani Bey, Jandarma Komutanı ve erlerimiz
yatmaktadır. Şehitlik 1915
yılında yapılmıştır. 45X40 yani 1800 metre karelik bir alan içerisine inşa
edilmiştir. Şehitliğin ortasında top namlusuna benzer, yaklaşık 5.5 mt
yüksekliğinde bir anıt bulunmaktadır. Anıtın üzerinde eski dilde yazılmış bir
kitabe bulunmaktadır. Diğer yönünde ise bunun Türkçesi yer almaktadır. Kitabede şu
ibareler yazılıdır: ”Bu Şehitliğe, 1914
yılında savaşta, pek temiz olan genel savaşın, Çanakkale Zafer alanında
yaralanmış ve getirdikleri Biga savaş hastanesinde ve aslında Allah’a ulaşmış,
173 asker konmuştur. Ziyaretçi sen bugünkü yaşam ve bahtiyarlığını, bu kutsal
şehitlere borçlusun. Vicdan borcunu unutma.1914”
ÇSATT'lı GÜNLER
27 Mart 2013 Çarşamba
LÂPSEKİ ÇARDAK ARIBURNU ŞEHİTLİĞİ
Çanakkale-
Biga istikameti üzerinde 25–30 dk kadar ilerleyerek Çardak’a geliriz. Bu günkü
şehir mezarlığının giriş bölümünde olan Lapseki Şehitliği’ne uğrarız. 1915 Çanakkale
Muharebeleri esnasında Çardak’ta bulunan Gazi Yakup Bey Camii ve Hanı 850
kişilik bir hastaneye dönüştürülür. Hastanede şehit olan ve yolda getirilirken
şehit olanlar için Çardak Arıburnu Şehitliği yaptırılmıştır. Şehitlikte 2030
şehit yatmaktadır. Şehitliğin
içerisinde 1940 yılında yapılan bir anıt yükselmektedir. Yakınında bulunan bir
yazıtta ise: ”Çanakkale Savaşları
sırasında Çardak Köyü hastane olarak kullanılmıştır. Yaralı olan bütün
askerlerimiz gemilerle nakledilmiş, şehit olanlar buraya gömülmüştür. Trakya
müfettişi General Kazım Dirik tarafından 30 Ağustos 1940 tarihinde Abide
yaptırılmış ve şehitliğin etrafı taş duvarlarla çevrilmiştir.” Şehitlik ve
anıtın Çardak Belediye Başkanı, Emekli Deniz Astsubayı Erkut Üçyürek tarafından
bakım ve onarımı yaptırılmıştır. Yine 30 Ağustos 2001 tarihinde de MSB
Balıkesir İnşaat Emlak Başkanlığı tarafından restore edilmiştir.
ORHANİYE TABYASI
Kumkale
Köyü’nden Orhaniye istikametine yol alırız. Orhaniye Bataryası Çanakkale
Cephesinin açıldığı ilk günden itibaren devamlı top atışına tutulmuş, büyük
hasar gören bataryamızdır. Bunun sebebi ise boğazın girişinde olmasıdır. Boğaza
girebilmek için buranın imha edilmesi gerekiyordu. Bunu da başarmışlardı. 3 Kasım1914’te
yapılan ilk bombardımanın ardından, 19 Şubat, 25 Şubat tarihlerinde devam eden
top atışlarıyla batarya tahrip edilmiştir. Batarya 1889
yılında topçu istihkamı olarak II. Abdülhamit tarafından yaptırılmıştır. Eski
toplar bataryadan alınarak II. Dünya savaşına hazırlık için gemilerden sökülen
2 adet top buraya yerleştirilmiştir.
Burada bulunan cephaneliğin kapısında ise şu ibareler yazılıdır:”El Sultan İbni Sultan El Gazi Abdülhamit
Han Sani Abdülhamit uh devi hümayunlarından iş bu istihkam inşa
olunmuştur.1305–1889”
ÇAKALTEPE TABYASI
Kumkale
Şehitliği önünden sahile inen yolu takip ederiz. 5 dk sonra sahil kenarında
bulunan tabyaya ulaşırız. Tabya Sultan Abdülaziz tarafından Çimenlik Tabyası
ile birlikte yapılmıştır. Karanlık
Liman’a hakim olan bu bölgeye yapılmış olan tabyada 2 adet 15’lik top
bulunmaktadır. Toplar betonla çevrilmiş kapalı bir alanın içerisinde yer
almaktadır. Topların arkasında ise odacıklar bulunmaktadır.
KUMKALE ŞEHİTLİĞİ
İntepe’ den
İzmir yolu boyunca yolumuza devam ederiz. Kumkale Köyü’nü gösteren tabeladan
köye doğru yöneliriz. Burası Çanakkale-İzmir yolu üzerinde 20 km’lik bir
mesafedir. Kumkale Köyü’nden Kumkale Şehitliği’ne yöneliriz. Köy dışında
olan şehitliğin girişinde; ”Birinci Dünya
Harbinde düşmanın 28–30 Nisan 1915’te denizden açtığı ateşle şehit olan 120
mm’lik bataryanın 14 kahraman vatan evladı burada yatmaktadır. Ruhları Şad
Olsun.” ibaresi yer almaktadır. Şehitlik
içerisinde ise 14 adet şehit mezarlığı yan yana dizilidir. 25 Nisan 1915
sabahı Fransız kuvvetleri Anadolu Yakasında bulunan Kumkale ve Yenişehir
ovasındaki kıyı kesimine çıkarma yapmıştır. Bu tarihte bu bölgede 3. ve 11.
Tümenler ile kurulu 15. Kolordu bulunmaktadır. Çıkarma günü
3. Tümen birlikleri ile çarpışan Fransız askerleri 27 Nisan gece 02.00’de
buraları boşaltarak Rumeli Yakası’ndaki Şehitler Abidesi’nin bulunduğu tepe
olan Hisarlık Tepesi’ne yerleşmişlerdir. Bu muharebelerde 3. Tümen 17 subay,
740 er yaralı ve 15 subay, 500 er kaybetmiştir. Çarpışma sonunda askerler Kanlı
Azmak’a defnedilmiştir. Şehitlik
Kumkale Köyü muhtarlığı ve köy halkı tarafından yaptırılarak, 18.03.1964
tarihinde Çanakkale Garnizon Komutanı Tuğamiral Atilla Erakar tarafından da
açılışı yapılmıştır. Ayrıca
şehitliğin önünde yer alan bilgi panosu üzerinde şu ibare yazılıdır:
“Hafız İzzet Mısırlı,
1298–25–9–1958 Uzunköprü’nün Kurtbey Köyünden. Burada 14 arkadaşım birden şehit
oldular. Onları ellerimle gömdüm.”
İNTEPE HAVA ŞEHİTLİĞİ
İntepe
girişinde bulunur. Şehitliğin içerisinde Topçu Alay Komutanı Albay Recep
Sebükcebe’nin mezarı bulunmaktadır. Ortasında bulunan anıtın üzerinde ise ilk
düşman uçağını düşüren Türk Pilotu Üsteğmen Ali Rıza Bey’in başına ait heykeli
yer almaktadır. Üsteğmen Ali
Rıza Bey 30 Kasım 1915 günü, AK–1 Numaralı Albatros-C1 uçağıyla muharebe alanı
üzerinde uçarken Kabatepe mevkisinde karşılaştığı Fransız Ferman–20 uçağını
vurarak denize düşürmüştür. Şehitlik
içerisinde bulunan küçük bir anıtta Pilot Üsteğmen Ali Rıza Bey, Asteğmen Orhan
Bey ve Pilot Yüzbaşı Bedri Uçkun hakkında bilgiler ve fotoğrafları yer
almaktadır. Şehitlik, HV.
PLT. YZB. 41’nci AV Bölük Komutanı Mehmet Bedri Uçkun’un, 22 Ekim 1934
tarihinde Çanakkale’de yapılan tatbikatta Teğmen Naci’nin kullandığı uçakla
havada çarpışması sonucu şehit olması anısına yapılmıştır. Teğmen Naci ise
paraşütle atlayarak kurtulabilmiştir.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)